Czas pandemii dał nam wszystkim mocno w kość. Zamknięcie w czterech ścianach, potrzeba zachowania dystansu i ograniczenia wszelkich spotkań towarzyskich oraz wszelkich wyjazdów z pewnością nie była pozytywna dla nikogo z nas. Rozmyślając w naszym chowańcowym gronie, co może poprawić nasze zdrowie psychiczne w tej sytuacji, od razu przyszła nam do głowy natura. Właśnie stąd urodził się projekt „Drzewiej – pamięć szczecińskich drzew”, realizowany w ramach Programu Społecznik Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego: „Społecznik na lata 2019-2021 – Program Marszałkowski”. Chcieliśmy połączyć nasze pasje związane z szeroko pojętymi grami bez prądu oraz fantastyką z regionalizmem oraz naturą. Stąd w ramach projektu udało się nam nagrać dwie ekologiczne sesje RPG, przygotować warsztaty typu DIY i cztery prelekcje związane z drzewami oraz niniejszy zbiór opowiadań, do których powstały również nagrania w formie audiobooka.
Wspólnym motywem, łączącym wszystkie opowiadania są szczecińskie drzewa. Czasem z ich perspektywy, a czasem z nimi w tle pragnęliśmy poruszyć kwestie wartości, czy tematy ekologiczne oraz poprzez motywy fantastyczne czy regionalne dotrzeć do młodego odbiorcy. Pisząc i przygotowując opowiadania, staraliśmy się myśleć o mniej więcej 10-letniej czytelniczce lub czytelniku i odpowiednio dostosować poruszaną tematykę oraz język do wieku odbiorcy, w czym pomogły nam konsultacje z pedagogami ze szkół podstawowych. W każdym z opowiadań tworzących niniejszy zbiór występują szczegółowo umiejscowione w naszym mieście drzewa – istnieje zatem możliwość, by wybrać się na spacer trasą wytyczoną przez kolejne „małe historie”, do czego serdecznie zachęcamy.
Zbiór opowiadań otwierają Dzieci drzew autorstwa Barbary Stenki – niesamowitej szczecińskiej pisarki, poetki, autorki piosenek, scenariuszy i słuchowisk, która przyjęła propozycję współpracy z nami przy tym projekcie. Ogromnie się cieszyliśmy na udział tak cenionej i wielokrotnie nagradzanej artystki w naszym projekcie – bardzo ceniliśmy dotychczasowe powieści i opowiadania pani Barbary, więc – naturalnie – byliśmy zachwyceni, czytając po raz pierwszy opowiadanie przygotowane przez tę wyjątkową szczecińską pisarkę specjalnie do naszego projektu. Dzieci drzew to niezwykle aktualna historia Lenki – osadzona w czasie pandemii i lockdownu, przyprawiona lekką nutą dreszczyku (idealna dla tych, co lubią się trochę bać), porusza kwestie relacji rodzinnych, przyjaźni oraz niesamowitości drzew. Główna część akcji dzieje się w okolicach szczecińskiej Alei Fontann – miejsca, które zapewne każdy mieszkaniec Grodu Gryfa kojarzy.
Po profesjonalnym, otwierającym opowiadaniu, kolejne „małe historie” tworzące nasz zbiór wyszły spod rąk Chowańców – członków naszego stowarzyszenia lub osób blisko z nami współpracujących, dla których był to debiut literacki. Pierwszym nieprofesjonalnym autorem jest Adrian Kopp – prezes Stowarzyszenia Kulturalno-Edukacyjnego Chowaniec oraz nauczyciel bibliotekarz. Przygotował on trzy krótkie teksty, składające się z rozmów buka Upiora znad jeziora Głębokiego oraz młodej wiewiórki, zwanej Rudą. Dwoje przyjaciół rozmawia o przezwiskach, wyjątkowych cechach drzew oraz historii Szczecina.
Kolejnym Chowańcem, który dołożył swoją literacką cegiełkę do niniejszej antologii jest Wojciech Kuczyński, który z wykształcenia jest filologiem polskim, a zawodowo pracuje przy bardziej technicznej stronie powstawania książek. Jego opowiadanie – Legenda o Pysznym Klonie – jest opowieścią przez wieki, osadzoną w szczecińskich Gumieńcach. Przez historię klonu oraz jego potomków, a także ludzi z nimi związanych, zagłębiamy się w historię Szczecina oraz poznajemy losy dzieci którym dobro przyrody (w tym wypadku drzew) leży na sercu i jest dla nich bardzo ważne. Wojciech dodatkowo wziął na siebie zadania znalezienia wszystkich możliwych błędów oraz stawiania przecinków i kropek tam, gdzie powinny się znaleźć. Jednym słowem odpowiadał za korektę tekstów.
Przedostatnim autorem tworzącym nasz zbiór jest Marcel Mroczek – filozof i animator kultury, który prowadzi zajęcia teatralne w Pałacu Młodzieży – Pomorskim Centrum Edukacji w Szczecinie. Spod jego rąk wyszło opowiadanie Kłótnia wśród Platanów, które zabiera nas na Jasne Błonia, aby spojrzeć na te wspaniałe drzewa, tworzące wyjątkową aleję z nietypowej pespektywy… pomników, samochodów i samych platanów.
Zbiór zamykają dwa opowiadania autorstwa Grzegorza Tyliszczaka, związanego zarówno z Stowarzyszeniem Chowaniec, jak i Szczecińskim Klubem Azji. Grzegorz jest absolwentem stosunków międzynarodowych i ekonomii na Uniwersytecie Szczecińskim. Jego dwie historie – Czy ludzie mają korzenie? oraz Za gryfią bramą – zabierają nas w podróż na szczecińskie Pomorzany, by spojrzeć oczami cisu oraz kasztanowców na ludzi – ludzi, którzy przychodzą i odchodzą, ale których losy, korzenie oraz przeżycia mogą być bardzo uniwersalne.
Poniższy zbiór opowiadań nie powstałby również bez dwóch wyjątkowych kobiet. Mowa tutaj o Agnieszce Szydłowskiej oraz Alicji Gajdis-Mateńko. Agnieszka to członkini Chowańca oraz zawodowa mistrzyni komputerów, której rozliczne talenty pozwoliły na zgrabne zebranie wszelkich literek i grafik oraz przygotowanie odpowiedniej czcionki czy interlinii. Alicja natomiast – z zawodu architektka, z zamiłowania niezrównana rysowniczka – przygotowała wszystkie niesamowite ilustracje, które pięknie korespondują i wzbogacają nasz zbiór opowiadań. Bez zaangażowania obu pań niniejsza antologia nie byłaby taka sama.
Po tym przydługim wstępie i wszelkich podziękowaniach chcieliśmy Wam już tylko życzyć miłej lektury – mamy nadzieję, że w każdym z opowiadań znajdziecie coś dla siebie – czy to będzie ciekawy bohater, czy interesujące miejsce w naszym mieście, czy ważny dla Was temat. Jeśli będziecie chcieli podzielić się Waszymi spostrzeżeniami albo jesteście ciekawi działalności naszego stowarzyszenia, to na końcu możecie znaleźć namiary na nas.
Zapraszamy do kontaktu!
Zbiór opowiadań jest jednym z efektów projektu „Drzewiej – pamięć szczecińskich drzew”, zrealizowanego w ramach programu Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego „Społecznik na lata 2019-2021 – Program Marszałkowski”.
